Heel wat mensen hebben autisme. Het is een stoornis in de hersenen die voorkomt op alle leeftijden en niveaus van intelligentie. Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier: rechtlijniger, minder intuïtief, absoluter en letterlijker.
In Autisme centraal, methodiek voor ouders en begeleiders biedt auteur Kobe Vanroy een methodiek aan die kan helpen om je aanpak van en visie op iemand met autisme te monitoren. Aan de hand van zes thema’s, visueel voorgesteld door een controlepaneel, neem je controle over je doen en laten als begeleider of ouder van een uniek iemand met autisme:
AUTISTISCH DENKEN
BASISRUST
CONCRETE COMMUNICATIE
DUBBELSPOOR
EIGENHEID
FUNCTIONALITEIT
In deze blog leggen we de focus op concrete communicatie.
Mensen met autisme vinden het lastig om de bedoelingen achter woorden of plaatjes en de betekenissen van prikkels spontaan te ontcijferen. Daardoor is het soms moeilijk om te begrijpen wat anderen willen zeggen of wat er precies van hen verwacht wordt.
Voor mensen met autisme is niets vanzelfsprekend. Het helpt om verwachtingen en bedoelingen zichtbaar te maken. Mensen met autisme zijn eerder beelddenkers. Dingen opschrijven in woorden, plaatjes gebruiken of voorwerpen laten zien, zorgt ervoor dat er minder twijfel opduikt. Toch is visuele communicatie niet noodzakelijk duidelijk. Niets heeft immers maar één, vaste betekenis. Daarom hoort taal ook en vooral duidelijk te zijn voor mensen met autisme.
Duidelijke, visuele communicatie maakt dingen concreet voor mensen met autisme. Het zorgt voor meer basisrust, zelfstandigheid en flexibiliteit.
Maar wanneer is communicatie concreet en duidelijk? De volgende vragen kunnen je helpen om stil te staan wanneer je een boodschap wilt overbrengen of wanneer je communicatie niet het verhoopte resultaat opleverde.
Communiceer ik voldoende?
Geef je de juiste hoeveelheid informatie? Te weinig informatie is vaak onduidelijk, maar te veel informatie kan voor evenveel stress zorgen. Hoeveel informatie iemand met autisme nodig heeft, is heel persoonlijk. Houd de hoeveelheid informatie in evenwicht met de nood aan duidelijkheid van de persoon met autisme, want dat brengt basisrust.
Is mijn boodschap expliciet?
Mensen met autisme hebben het vooral moeilijk wanneer de betekenis van een boodschap niet meteen uit de context duidelijk is. Maak je boodschap autismevriendelijk door te zeggen waar het op aankomt. Expliciete communicatie maakt duidelijk wat je bedoelt en verwacht.
Formuleer ik mijn boodschap op een positieve manier?
We nemen vaak ‘fout’ gedrag als uitgangspunt, maar verduidelijken dat iets ‘onbeleefd’ of ‘verkeerd’ is, helpt mensen met autisme niet echt verder. Concrete communicatie bestaat daarom uit positieve formuleringen: wat je wél bedoelt of verwacht in plaats van wat niet de bedoeling is.
Hopelijk helpen deze tips je al wat verder. Wil je nog meer lezen over autisme? In de volgende blog in deze reeks gaan we in op het idee van het ‘dubbelspoor’, het feit dat je zowel rekening moet houden met de persoon die autisme heeft als met zijn of haar omgeving
Over het boek
De AutismeCentraalMethodiek helpt je anders kijken naar het gedrag van mensen met autisme én naar je eigen begeleiding. Aan de hand van zes kernbegrippen – die je gemakkelijk kan onthouden als je de eerste zes letters van het alfabet kent – helpt de methodiek je om een autismevriendelijke school-, leefgroep-, thuis- of werkomgeving te creëren. Dit boek is geen wondermiddel dat alle moeilijkheden magisch uit de wereld zal helpen. Het is wel een duidelijk overzicht dat je doet inzien waar kansen liggen, telkens met oog en respect voor autistisch denken.
Autisme Centraal Autisme concrete communicatie